Sera gazı emisyonlarını azaltma esnekliğini artırmak ve maliyetleri azaltmak için, Kyoto Protokolü kapsamında öngörülen pazara dayalı mekanizmalardır. Bunlar; Uluslararası Emisyon Ticareti, Temiz Kalkınma ve Ortak Uygulama Mekanizmalarıdır.
The market based mechanisms foreseen under the Kyoto Protocol to increase the flexibility and reduce the costs of making greenhouse-gas emissions cuts. These are; International Emissions Trading, Clean Development Mechanism (CDM), and Joint implementation (JI).
Die marktbasierten Mechanismen, die im Kyoto-Protokoll vorgesehen sind, um die Flexibilität zu steigern und die Kosten für die Reduzierung der Treibhausgasemissionen zu senken. Diese sind; Internationaler Emissionshandel, Mechanismus für umweltverträgliche Entwicklung (CDM) und Joint Implementation (JI)
Açıklama:
Sera gazı emisyonlarının birim azaltım maliyeti ülkelere göre farklılık göstermektedir. Protokolde belirtilen esneklik mekanizmaları kapsamında, Ek-1’de gösterilen ülkeler, düşük maliyetlerden yararlanabilecektir. Protokolde, esneklik mekanizmaları Ek-1 ülkelerinin yükümlülüklerini yerine getirmelerine yardımcı olmak üzere üç başlık altında düzenlenmiştir. Bunlar; 1- Temiz Kalkınma Mekanizması (Protokolün 12. maddesiyle düzenlenmiştir. Ek-1 dışı ülkelerin sürdürülebilir kalkınma ilkesi doğrultusunda Ek-1 ülkelerinin sera gazı azaltımına katkı sağlamaları amaçlanmıştır. Ek-1 listesinde yer alan taraflar, emisyon azaltım taahhüdünü gerçekleştirmek için Ek-1 dışı ülkelerde yapacakları projelerden “Sertifikalandırılmış Emisyon Azaltım Kredisi”elde edeceklerdir). 2- Ortak Yürütme Mekanizması (Protokolün 6. Maddesiyle düzenlenmiştir. Ek-1 listesinde yer alan tarafların, emisyonların azaltılmasına veya sera gazlarının yutaklar yoluyla giderilmesi amacıyla etkinlikler yapmalarına olanak sağlamaktadır. Bu kapsamdaki projeler sayesinde emisyonlarda kaydedilen azalma “Emisyon Azaltma Birimi (ERU)” ile hesaplanmakta; bu şekilde projeden yararlanan taraflar ERU kazanmakta ve kazanılan birimler toplam hesaptan düşülmektedir). 3- Emisyon Ticareti (Protokolün 17. maddesiyle düzenlenmiştir. Mekanizma, Ek-1 ülkeleri arasında emisyon ticaretine izin vermektedir. Dolayısıyla Ek-1 listesinde yer alan ülkelerden biri, Ek-B’de belirtilen emisyon azaltım miktarının bir bölümünün ticaretini yapabilecektir. Satılan emisyonlar, satan ülkenin belirlenen azaltım biriminden düşülüp, satın alan ülkenin azaltım birimine eklenmektedir).
İlgili Kavramlar:
Kyoto Protokolü (Kyoto Protocol), Rio Konvansiyonları (Rio Conventions), BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (UN Convention on Biological Diversity) BM Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi (UN Convention to Combat Desertification) BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UN Framework Convention on Climate Change) Sera Gazı Emisyonları (Greenhouse Gas Emissions) Uluslararası Emisyon Ticareti (International Emission Trading) Pazara Dayalı Mekanizmalar (Market Based Mechanisms) Temiz Kalkınma Mekanizması (Clean Development Mechanism) Ortak Uygulama (Joint Implementation) BM Küresel İlkeler Sözleşmesi (UN Global Compact)
Bağlantılı Kavram Grubu / Grupları:
ÇEVRESEL
EKONOMİK
YÖNETSEL
Kaynak:
UNFCC.INT, unfccc.int/process/the-kyot...
